Datum คืออะไร

Datum คือระนาบ เส้นตรง หรือจุดที่ใช้อ้างอิงเมื่อจะผลิตวัสดุหรือวัดขนาดของชิ้นงาน

นิยามของ ISO

มาตรฐาน ISO ได้ให้นิยามความหมายของ Datum ไว้ดังนี้:

ISO 5459:2011
“One or more situation features of one or more features associated with one or more real integral features selected to define the location or orientation, or both, of a tolerance zone or an ideal feature representing for instance a virtual condition.”

ประเภทของ Datum

Datum จะถูกสร้างขึ้นโดยใช้ Feature ของ Datum และการจำลอง Feature ของ Datum นอกจากนี้ยังสามารถรวม Datum หลายตัวเพื่อสร้างระบบ Datum ที่จะกำหนด Feature ได้

Feature ของ Datum
Feature แบบผสานที่เป็นจริง (ไม่ใช่อุดมคติ) ของชิ้นงานที่ใช้ในการสร้าง Datum (เช่น พื้นผิวของชิ้นส่วนหรือรู)
Feature ของ Datum ที่จำลองขึ้น
พื้นผิวจริงที่มีรูปร่างแม่นยำเพียงพอที่สัมผัสกับ Feature ของ Datum จะถูกนำมาใช้ในการสร้าง Datum (เช่น แผ่นพื้นผิวเรียบ แท่นรับ และ ด้ามจับ)
ระบบ Datum
กลุ่มของ Datum ที่สร้างขึ้นจากการรวม Datum มากกว่าหนึ่งตัวเพื่อใช้เป็นการอ้างอิงสำหรับ Feature เกณฑ์ความคลาดเคลื่อน

พื้นผิวของชิ้นส่วนที่ระบุว่าเป็น Datum ไม่ใช่รูปร่างที่ถูกต้อง ดังนั้น แผ่นพื้นผิวเรียบ เกจวัด หรือด้ามจับซึ่งมีพื้นผิวที่แม่นยำมากกว่า จะต้องสัมผัสกับ Datum จำลอง

ประเภทของ Datum
a
ชิ้นส่วนของชิ้นงาน
b
Datum (แนวคิด)
c
Feature ของ Datum (ระนาบหรือเส้นของชิ้นส่วน)
d
Feature ของ Datum ที่จำลองขึ้น (ระนาบหรือเส้นของแผ่นพื้นผิวเรียบหรือเกจวัด)
e
แผ่นพื้นผิวเรียบ เกจวัด ด้ามจับ ฯลฯ

การระบุในแบบร่างของ Feature ของ Datum

Datum จะระบุโดยใช้สัญลักษณ์ต่อไปนี้ (สัญลักษณ์ Datum) สัญลักษณ์ Datum จะใช้สามเหลี่ยมสีขาวหรือสามเหลี่ยมสีดำ
ตัวอักษรที่ใช้ระบุ Datum จะถูกจัดวางไปในทิศทางที่ผู้อ่านมองแบบร่างนี้เสมอ

การระบุในแบบร่างของ Feature ของ Datum

ตำแหน่งของสัญลักษณ์ Datum บนแบบร่างจะสอดคล้องกับพื้นที่เป้าหมายด้วย โปรดให้ความสนใจตำแหน่งที่ระบุ Datum เพื่อให้เป็นไปตามความตั้งใจของผู้ออกแบบอย่างเคร่งครัด

คำอธิบายประกอบแกนหรือระนาบกึ่งกลาง

Feature ของ Datum จะระบุไว้โดยการรวมเส้นมิติและ Datum ศูนย์กลางของ Feature ของ Datum จะกลายเป็นแกน Datum หรือระนาบกึ่งกลาง Datum

คำอธิบายประกอบแกนหรือระนาบกึ่งกลาง

คำอธิบาย Generatrix

เส้นมิติของ Feature ของ Datum และ Datum จะถูกระบุแยกจากกัน ศูนย์กลางของ Feature ของ Datum จะกลายเป็นแกน Datum หรือระนาบกึ่งกลาง Datum

คำอธิบาย Generatrix

ดัชนี